Tendonların Fizyolojik Yüklenme Kapasitesi

Tendonlar, kasların ürettiği kuvveti kemiklere ileten bağ dokularıdır. Bu yapı, hem mekanik hem de biyolojik özellikleriyle hareket sistemimizin temel bileşenidirler. Ancak, tendonların da her materyal gibi yüklenme kapasiteleri vardır ve bu kapasitenin aşılması durumunda tendinopati veya rüptür gibi çeşitli problemler ortaya çıkabilir. Bu yazıda, tendonların fizyolojik yüklenme kapasiteleri, yapısal organizasyonları ve maruz kaldıkları mekanik stres türleri üzerine siz değerli okuyucularımız için  bir rehber hazırladık.

Tendonların Yapısal Organizasyonu

Tendonlar, çok katmanlı bir hiyerarşik yapıya sahiptir:

• Kolajen Molekülleri: Tendonların temel yapı taşıdır. Tip I kolajen, tendonların %85'ini oluşturur ve yüksek çekme direnci sağlar.

• Fibriller: Kolajen molekülleri, fibril adı verilen daha büyük yapılara organize olur.

• Lifler: Fibriller, lifleri oluşturmak üzere bir araya gelir.

• Fasiküller: Lifler, fasikül adı verilen daha büyük demetleri oluşturur.

Tendon Ünitesi: Fasiküller, epitenon adı verilen bir bağ dokusu ile çevrelenerek tendonun tamamını oluşturur.

Tendonların Maruz Kaldığı Mekanik Stres Türleri

Tendonlar, çeşitli mekanik stres türlerine maruz kalabilir:

1. Çekme (Tensil) Stresi

Tendonların en sık maruz kaldığı stres türüdür. Kas kasılması sırasında oluşan kuvvet, tendon aracılığıyla kemiğe iletilir. Bu süreçte tendon, çekme stresine maruz kalır. Tendonlar, genellikle %2–6 oranında bir gerilimi fizyolojik olarak tolere edebilirler. Bu sınırın aşılması durumunda mikrotravmalar ve uzun vadede tendinopati gelişebilir.

2. Basınç (Kompresif) Stresi

Tendonlar, özellikle kemik çıkıntıları etrafında yön değiştirdiklerinde basınç stresine maruz kalabilirler. Bu durum, tendonun yapısal bütünlüğünü zorlayabilir ve zamanla dejeneratif değişikliklere yol açabilir.

3. Kesme (Shear) Stresi

Tendonlar, farklı yönlerdeki kuvvetlerin etkisiyle kesme stresine maruz kalabilirler. Bu stres türü, özellikle tendonun kemik üzerindeki hareketi sırasında ortaya çıkar ve tendonun yapısal bütünlüğünü tehdit edebilir.

4. Bükülme (Torsiyonel) Stresi

Tendonlar, genellikle çekme stresine dayanacak şekilde yapılandırılmıştır. Ancak, bazı durumlarda bükülme stresine de maruz kalabilirler. Bu durum, tendonun yapısal bütünlüğünü zorlayabilir ve zamanla dejeneratif değişikliklere yol açabilir.